Od wielu dni temat uchodźców nie schodzi z pierwszych stron gazet i portali, otwiera wszystkie serwisy informacyjne w programach radiowych i telewizyjnych. Dyskusja w domach, w Sejmie i na forach internetowych pokazuje, jak ważna jest to sprawa, ile wywołuje lęków i jak bardzo brakuje rzetelnej informacji.
W wydaniach papierowych największych dzienników, na stronach wiodących portali i serwisach opiniotwórczych tygodników ukazał się informator dotyczący uchodźców w Polsce, który również będzie omawiany w redakcjach radiowych i telewizyjnych.
Ponad czterdzieści polskich redakcji uznało, że warto zorganizować wspólną akcję informacyjną, która dotrze do milionów Polaków. Poniżej przedstawiamy wyniki tej ciekawej inicjatywy.
W informatorze objętym patronatem Urzędu do Spraw Cudzoziemców znajdują się odpowiedzi na podstawowe i te mniej oczywiste pytania związane z tematyką uchodźców w Polsce.
Dodatkowe informacje na temat uchodźców dostępne są również na stronie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych https://msw.gov.pl/pl/wszystko-co-chcialbys-w
Poniżej przedstawiamy kilka pytań i odpowiedzi:
Kim jest imigrant, a kim uchodźca?
Zgodnie z definicją konwencji dotyczącej statusu uchodźców sporządzonej w Genewie dnia 28 lipca 1951 r., która Polska ratyfikowała w 1991 r. uchodźcą jest osoba, która przebywa poza krajem swego pochodzenia i posiada uzasadnioną obawę przed prześladowaniem w tym kraju ze względu na rasę, religię, narodowość, poglądy polityczne lub przynależność do określonej grupy społecznej. Udzielenie statusu uchodźcy, bądź odmowa jego udzielenia ma miejsce w ramach specjalnej procedury sprawdzającej, na podstawie przepisów ustawy z 13 czerwca 2003 r., o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Z kolei imigrant, to cudzoziemiec, który przybył do Polski z zagranicy na pobyt czasowy lub w celu zamieszkania na stałe i przebywa na podstawie stosownego zezwolenia administracyjnego wynikającego ze spełnienia przesłanek ustawowych. Imigranci w Polsce to najczęściej cudzoziemcy podejmujący pracę bądź naukę w naszym kraju. Imigranci, którzy nie posiadają ważnego zezwolenia na pobyt lub wjechali na terytorium bez zezwolenia powinni się liczyć z możliwością wydalenia z terytorium Polski i czasowego zakazu ponownego wjazdu.
Jak będzie wyglądała procedura sprowadzania uchodźców?
Przyjmowanie pierwszych uchodźców jest obecnie planowane od 2016 r. W tym momencie Urząd do Spraw Cudzoziemców przygotowuje się na przyjęcie pierwszej grupy uchodźców. Uchodźcy będą przyjeżdżać do Polski w grupach nie większych niż po 150 osób.
Wyboru przesiedlanych dokonuje się spośród kandydatów do przesiedlenia przedstawionych przez biuro Wysokiego Komisarza ds. Uchodźców (UNHCR). Będą to osoby, które tam gdzie przebywają nie mogą uzyskać wystarczającej ochrony. Wyboru kandydatów będzie dokonywał Szef Urzędu ds. Cudzoziemców kierując się zarówno potrzebami ochronnymi samych uchodźców jak i względami bezpieczeństwa państwa i porządku publicznego a także możliwościami realnego zapewnienia tym cudzoziemcom ochrony w Polsce.
Procedura wyboru relokowanych nie jest jeszcze do końca ustalona. Decyzja Radu UE w tym zakresie nie została jeszcze przyjęta. Z dostępnych informacji wiadomo, że relokacje mają nastąpić z Włoch Grecji i z Węgier. Relokacja będzie mogła nastąpić dopiero po właściwej identyfikacji cudzoziemca przez Włochy, Grecję lub Węgry. W tym procesie zakładana jest współpraca Włoch, Grecji i Węgier z oficerami łącznikowymi państw, do których mają nastąpić relokacje. Przed przyjazdem do Polski relokowanym będą przedstawiane informacje o Polsce. W związku z dość dynamiczną sytuacja międzynarodową powyższe plany mogą ulec modyfikacji.
Jak wyglądają kwestie bezpieczeństwa przy weryfikacji uchodźców?
Bezpieczeństwo państwa i obywateli Polski jest najważniejsze – dlatego osoby przydzielone do przesiedleń lub relokacji będą dokładnie sprawdzane pod tym względem. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości osoby te nie zostaną wpuszczone na teren Polski.
Dla MSW kluczową kwestią jest bezpieczeństwo polskich obywateli. Z tego też względu prowadzona będzie ścisła współpraca zarówno ze służbami, jak i innymi krajami, które mają doświadczenie w przeprowadzaniu tego typu przedsięwzięć.
Aktualnie ABW analizuje całą sytuację pod kątem bezpieczeństwa naszego kraju. Agencja pozostaje w ścisłym kontakcie ze Strażą Graniczną i innymi instytucjami celem weryfikacji danych osób, które mają przyjechać do Polski. Przybywające do Polski osoby pochodzące z krajów wysokiego ryzyka są zawsze weryfikowane pod kątem ewentualnych powiązań z terroryzmem. W takich przypadkach ABW bierze pod uwagę każdą możliwość, dlatego tak ważna jest współpraca i wymiana informacji ze służbami partnerskimi, która jest na bieżąco realizowana.
Szef ABW opiniuje wnioski o przekazanie informacji czy wjazd i pobyt cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej może stanowić zagrożenie dla bezpieczeństwa państwa. ABW przeprowadza stosowne sprawdzenia w trybie przewidzianym prawem. W przypadku sprawdzeń negatywnych Agencja podejmuje adekwatne działania.
Ile kosztuje utrzymanie uchodźców?
Pomoc socjalną i opiekę medyczną dla cudzoziemców określa ustawa z 13 czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. 2003 Nr 128 poz. 1176 ze zm.). Uśredniając jest to około 1380 zł miesięcznie na uchodźcę.
Czy ABW w jakiś sposób będzie weryfikowało osoby, które mają trafić do Polski?
ABW analizuje całą sytuację pod kątem bezpieczeństwa naszego kraju. Jest w ścisłym kontakcie ze Strażą Graniczną i innymi instytucjami celem weryfikacji danych osób, które mają przyjechać do Polski. Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego wykonuje zadania zgodnie z art. 5 ustawy o ABW oraz AW. Centrum Antyterrorystyczne współpracuje z krajowymi i zagranicznymi podmiotami systemu antyterrorystycznego utrzymując bieżącą współpracę bilateralną i multilateralną m.in. z Europolem i centrami antyterrorystycznymi różnych krajów.
Organem właściwym w zakresie legalizacji pobytu i udzielania ochrony cudzoziemcom przebywającym na terytorium RP jest Urząd do Spraw Cudzoziemców. Urząd prowadzi również statystyki działań w tym zakresie. Rola Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego w tym procesie jest określona w Ustawie o cudzoziemcach. Szef ABW opiniuje wnioski o przekazanie informacji czy wjazd i pobyt cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej może stanowić zagrożenie dla bezpieczeństwa państwa. ABW przeprowadza stosowne sprawdzenia w trybie przewidzianym prawem. W przypadku sprawdzeń negatywnych Agencja podejmuje adekwatne działania, a informacje przekazuje właściwym organom.
Z uwagi na charakter naszych działań i ich niejawność nie można udzielać bardziej szczegółowych informacji. (źródło: ABW)
Czym się różni proces integracji od asymilacji?
Integracja to złożony proces dwustronny, angażujący zarówno cudzoziemców jak i społeczeństwo przyjmujące, którego celem jest pełne i równe członkostwo cudzoziemców w społeczeństwie państwa przyjmującego. Celem integracji powinno być doprowadzenie do możliwości samodzielnego funkcjonowania cudzoziemca w RP: osiągniecie sprawności językowej, podjęcie zatrudnienia, uzyskanie samodzielności finansowej i stałego miejsca zamieszkania, udział w życiu społeczności lokalnych.
Z asymilacją cudzoziemców mamy natomiast do czynienia w procesie pełnego zintegrowania grupy cudzoziemców z mieszkańcami państwa pobytu, w wyniku którego przyjmują oni cechy dominującej grupy narodowej (mentalność, zwyczaje religię, czy zachowania). Przebieg i tempo asymilacji zależą od wielu czynników, takich jak: liczebność grupy mniejszościowej, jej skupienie lub rozproszenie przestrzenne, skala różnic między kulturami rozpatrywanych grup, położenie ekonomiczne grupy mniejszościowej w stosunku do większościowej etc.
