O gospodarczym potencjale Odry, w kontekście planowanych na niej inwestycji – rozmawiano w Zarządzie Morskich Portów Szczecin i Świnoujście w ramach wizyty Jerzego Materny, Sekretarza Stanu w Ministerstwie Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej, 22 stycznia br. w Szczecinie. W dyskusji, oprócz przedstawicieli Zarządu Morskich Portów Szczecin i Świnoujście, uczestniczyli m.in. Jan Stasiak i Zbigniew Antonowicz z Rady Interesantów Portu Szczecin, a także kpt.ż.ś. dr Krzysztof Woś – Dyrektor Urzędu Żeglugi Śródlądowej w Szczecinie. Podstawę do dyskusji stanowiło opracowanie zatytułowane Możliwości wykorzystania transportu wodnego śródlądowego w obsłudze zespołu portowego Szczecin-Świnoujście, roboczo nazywane Strategią Odrzańską, wykonane na zlecenie ZMPSiŚ SA przez naukowców szczecińskich. Wyniki ich pracy zaprezentował podczas spotkania kierownik zespołu dr hab. Michał Pluciński prof. US.
Odra to naturalny szlak wodny, jednak z uwagi na lata zaniedbań, jej potencjał wykorzystywany jest w bardzo małym zakresie. Obecnie transport wodny śródlądowy posiada jedynie 4% udziału w obsłudze zaplecza gospodarczego zespołu portowego Szczecin – Świnoujście Jednak jak pokazują przykłady innych portów jak Hamburg, czy Antwerpia transport śródlądowy stanowi doskonałe dopełnienie oferty tamtejszych portów. Analogiczne rozwiązania mogą znaleźć zastosowanie w obsłudze zespołu portowego Szczecin-Świnoujście Przeprowadzone badania dowiodły, że przy min. III klasie żeglugowej i ok. 250 dniach uprawiania żeglugi w roku, powstaną warunki dla przejęcia przez transport wodny śródlądowy ok. 10 mln ton ładunków rocznie w przewozach w relacjach z portami w Szczecinie i Świnoujściu w układzie południkowym i ok. 2 mln ton w układzie równoleżnikowym (głównie do/z rejonu Brandenburgii i Berlina). 75% ładunków ciążących do transportu wodnego śródlądowego w układzie południkowym to ładunki generowane przez podmioty gospodarcze zlokalizowane na obszarze województwa Śląskiego. Przy trzeciej klasie żeglowności Odrzańska Droga Wodna może być magnesem przyciągającym ładunki do naszych portów. Jednak by tak się stało potrzebne jest wskazanie działań, które należy podjąć w tym obszarze. A naprawdę warto, bowiem po użeglowieniu Odry Szczecin i Świnoujście zyskują dostęp do trzech najtańszych i najbardziej ekologicznych gałęzi transportu (morski, śródlądowy i kolejowy).
Jak zreferował prof. M. Pluciński autorzy monografii postawili sobie za cel główny stworzenie kompleksowego ujęcia analizowanego zagadnienia, które poza kwestiami infrastrukturalnymi, ujmie także takie kategorie ekonomiczne jak podaż i popyt oraz konkurencyjność kosztowo-czasowa przewozów transportem wodnym śródlądowym. W opracowaniu podjęto także aktualną problematykę poszukiwania konsensusu między racjami ekonomicznymi i środowiskowymi w realizacji zadań inwestycyjnych na drogach wodnych śródlądowych. Wykorzystano także studia przypadków współpracy transportu wodnego śródlądowego z wybranymi portami morskimi Europy Zachodniej. W rezultacie monografia składa się z siedmiu powiązanych ze sobą tematycznie rozdziałów. Zwieńczeniem rozważań przedstawionych w pracy jest rozdział siódmy, o charakterze postulatywnym, w którym dokonano identyfikacji pożądanych działań środowiska portowego w Szczecinie i Świnoujściu na rzecz podniesienia rangi gospodarczej ODW. Oprócz przedstawienia najważniejszych przesłanek dla realizacji rekomendowanych działań, działania te poddano szczegółowej charakterystyce oraz hierarchizacji, dzieląc je na działania zewnętrzne oraz działania w obszarze zespołu portowego.
Warto podkreślić, że w najbliższym czasie z inicjatywy szczecińskiego środowiska portowego powstanie stowarzyszenie „Odrą w świat”. Jego działania ukierunkowane będą na promowanie idei żeglownej Odry.
Spotkanie zakończyło uroczyste przekazanie monografii ministrowi Jerzemu Maternie, który podkreślił, iż jest to cenne opracowanie, bowiem daje obraz stanu obecnego i dostarcza argumentów do działań przyszłych.
Monika Woźniak-Lewandowska
