Od nowego roku ruszy system dopłat do czynszu dla najemców nowych mieszkań i mieszkań na obszarach poddanych rewitalizacji. Dopłaty otrzymają osoby spełniające kryteria dochodowe zapisane w ustawie. Wysokość dopłaty będzie zależeć od liczby osób w gospodarstwie domowym i lokalizacji wynajmowanego mieszkania. To najważniejsze założenia ustawy, którą Ministerstwo Inwestycji i Rozwoju skierowało do konsultacji publicznych.
Wiceminister inwestycji i rozwoju Artur Soboń zapowiedział, że system dopłat zmniejszy czynsz płacony przez rodziny nawet o kilkaset złotych.
„Rodzina 2+2, która płaciłaby około 1500 zł za wynajmowane mieszkanie może otrzymać około 500 zł dopłaty. To kwota, o którą zmniejszy się czynsz najmu nowego mieszkania” – mówił wiceminister Artur Soboń.
I. Jak będzie działać system dopłat
Dopłaty będą dotyczyć nowo utworzonych mieszkań czynszowych, a za nabór najemców odpowiadać będzie gmina. Na podstawie kryteriów ustalonych przez gminy (wybranych z kryteriów ustawowych, np. wysokość dochodów, liczba dzieci, niepełnosprawność, migracje za pracą) powstanie lista najemców, z którymi inwestor będzie zawierać umowy najmu, pod warunkiem że najemcy będą posiadać zdolność czynszową (zdolność do regularnego opłacania czynszu).
Najemcy, którzy osiągają dochód poniżej określonych w ustawie progów oraz nie posiadają innego mieszkania, będą mogli ubiegać się o dopłaty do czynszu. Ustawa określi progi dochodowe umożliwiające ubieganie się o dopłaty do czynszów uzależnione od liczby osób w gospodarstwie domowym.
Dopłaty nie będą mogły być udzielane, jeżeli średni miesięczny dochód gospodarstwa domowego najemcy w okresie podlegającym analizie przekracza w przypadku gospodarstw jednoosobowych 60% przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej (obecnie ok. 2 563 zł netto). Podstawą jest tu ostatni w stosunku do dnia złożenia wniosku o dopłaty komunikat Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego dotyczący poziomu wynagrodzeń. W przypadku pozostałych gospodarstw domowych limit ten zwiększa się o 30 punktów procentowych (ok. 1 281 zł) za każdą kolejną osobę w gospodarstwie (przykładowo w gospodarstwie trzyosobowym limit ten będzie wynosił 120% przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej).
Ograniczenia dochodowe zostały określone po szczegółowej analizie obejmującej możliwość zakupu mieszkania o standardowej powierzchni (uzależnionej od cen na rynku lub wynajmu mieszkania o czynszu rynkowym na poszczególnych rynkach mieszkaniowych, dla których istnieją oficjalne dane, gromadzone przez Narodowy Bank Polski). W analizie przyjęto, że czynsz najmu lub rata kredytu nie powinna przekraczać 40% wydatków gospodarstwa domowego. Dodatkowo przyjęto, że każde gospodarstwo domowe musi pokryć inne wydatki, określone na poziomie minimum socjalnego.
Dopłata będzie przyznawana na okres 9 lat. Jej wysokość będzie uzależniona od kosztów budowy mieszkań w określonej lokalizacji oraz powierzchni mieszkania. Dopłata ma charakter degresywny, czyli zmniejsza się po 3 i 6 latach jej otrzymywania. Program dopłat do czynszu ma być realizowany zamiast planowanego pierwotnie programu wsparcia oszczędzania na cele mieszkaniowe. Finansowany będzie z oszczędności budżetowych wynikających z zakończenia programów „Rodzina na swoim” i „Mieszkanie dla młodych”.
II. Po co nam dopłaty do czynszów
Program dopłat do czynszu realizuje dwa główne cele:
społeczny – umożliwia osobom o niskich i przeciętnych dochodach opłacanie czynszu
w nowopowstałych mieszkaniach;
inwestycyjny – zwiększa liczbę nowych mieszkań na wynajem (budowa nowych budynków mieszkalnych lub rewitalizacja istniejących).
Najpilniejszą potrzebą w polityce mieszkaniowej w Polsce jest powstanie dostępnych mieszkań na wynajem dla osób, których dochody są zbyt wysokie, aby ubiegać się o mieszkania gminne, i jednocześnie zbyt niskie, aby zaciągnąć kredyt na zakup własnego mieszkania. Szacuje się, że w podobnej sytuacji jest ok. 40% społeczeństwa, w tym głównie młode osoby rozpoczynające karierę zawodową. Problemem w ich sytuacji jest nie tylko niska wysokość dochodów (niższa niż w innych grupach wiekowych), ale również forma umowy o pracę (umowy na czas określony, umowy zlecenia lub umowy o dzieło, które nie gwarantują zdolności kredytowej niezbędnej do zaciągnięcia długoletniego kredytu mieszkaniowego).
System dopłat do czynszów uzupełnia prorodzinne działania rządu w tym program „Rodzina 500+”. Jak wskazują wyniki badań społecznych jednym z podstawowych czynników wpływających na decyzję
o założeniu rodziny i posiadaniu dzieci jest zapewnienie odpowiednich warunków mieszkaniowych.
Dopłaty do czynszów stanowią przełom w myśleniu o zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych Polaków, szczególnie młodych rodzin. Poprzednie programy, takie jak „Rodzina na swoim” i „Mieszkanie dla młodych”, wspierały relatywnie zamożne osoby, dysponujące zdolnością kredytową. Obecnie pomoc państwa będzie trafiała do osób i rodzin, których nie stać na samodzielny zakup mieszkania o odpowiednim standardzie dostosowanym do wielkości rodziny.
Źródło: MIiR
mp/
