Przemoc w rodzinie. Jakie są moje prawa? – cz. 2.
Osoby doznające przemocy w rodzinie, a także świadkowie krzywdzenia zadają wiele pytań o przebieg procedur prawnych. Poniżej kilka często zadawanych pytań wraz z odpowiedziami. Tekst stanowi fragment „Poradnika prawnego dla osób doświadczających przemocy w rodzinie i świadków tych czynów. W pytaniach i odpowiedziach.” autorstwa Malwiny Bobrzyk i Daniela Przygody. Poradnik w formie PDF jest dostępny na stronie www.niebieskalinia.pl
Czym jest procedura „Niebieskie Karty”?
Procedura ta jest wszczynana przez upoważnione do tego służby (policja, pomoc społeczna, oświata, ochrona zdrowia, komisje rozwiązywania problemów alkoholowych) w sytuacji, gdy istnieje uzasadnione podejrzenie, że w rodzinie występuje przemoc. W sytuacji, gdy przedstawiciel jednej z wymienionych powyżej służb uzyska informacje na temat możliwości występowania przemocy w rodzinie, wszczyna procedurę poprzez wypełnienie formularza „Niebieska Karta – A”. Jest to dokument, w którym są zawarte informacje na temat osób, wobec których istnieje podejrzenie, że stosują przemoc w rodzinie oraz informacje na temat osób doznających przemocy domowej, w tym wskazanie form przemocy. Bezpośrednio po wypełnieniu formularza osoba wskazana jako osoba doznająca przemocy w rodzinie otrzymuje formularz „Niebieska Karta – B”.
Co zawiera formularz „Niebieska Karta – B”?
Zawiera on informacje na temat placówek, w których udzielana jest pomoc osobom doświadczającym przemocy w rodzinie oraz informacje na temat samego zjawiska przemocy i prawnych konsekwencjach jej stosowania.
W jakich okolicznościach następuje wszczęcie procedury „Niebieskie Karty”?
Wszczęcie procedury może nastąpić w różnych okolicznościach, np. w wyniku zgłoszenia sytuacji przemocy służbom powołanym do uruchomienia tej procedury (policja, pomoc społeczna, oświata, ochrona zdrowia, komisje rozwiązywania problemów alkoholowych) przez osobę doznającą przemocy w rodzinie bądź świadka tych czynów zabronionych, a także podczas wykonywania przez przedstawiciela jednej ze wskazanych wyżej instytucji innych obowiązków służbowych, np. lekarz podczas badania czy nauczyciel w szkole. Wspomniane służby od tego momentu współpracują ze sobą w celu wdrożenia rozwiązań umożliwiających zaprzestanie stosowania przemocy przez sprawcę i zabezpieczenie osób doświadczających przemocy.
Co się dzieje po wszczęciu procedury?
Formularz „Niebieskie Karty – A” wpływa do zespołu interdyscyplinarnego. Przewodniczący zespołu (odpowiednio do informacji zawartych w formularzu) tworzy zespół specjalistów, zwany grupą roboczą, którzy podejmują się pracy z rodziną dotkniętą przemocą domową. Następnie na spotkanie zostaje zaproszona osoba wskazana jako osoba doznająca przemocy, by zespół mógł poznać jej sytuację oraz opracować dla niej plan pomocy. Plan ten powinien być odpowiedzią na zapotrzebowanie tej konkretnej osoby, więc może być zaproponowana pomoc socjalna, psychologiczna czy prawna, która jest bezpłatna. Wszystkie te ustalenia zapisane są w formularzu „Niebieska Karta – C”, stanowią więc plan wyjścia z trudnej sytuacji, w której znalazła się rodzina objęta procedurą. Na odrębne spotkanie zapraszana jest także osoba, wobec której istnieje podejrzenie stosowania przemocy. W toku rozmowy z tą osobą przedstawiciel służb na podstawie zgromadzonego materiału informuje ją o konsekwencjach prawnych czynów, których ta osoba się dopuściła, żądając przy tym ich zaprzestania oraz zmiany zachowania. Osoba podejrzana o stosowanie przemocy ma możliwość uzyskania danych teleadresowych do placówek prowadzących programy pomocy dla osób stosujących przemoc, m.in. programy korekcyjno-edukacyjne, warsztaty umiejętności wychowawczych. Przedstawiciele służb informują ponadto, że w ramach prowadzonej procedury cyklicznie będą podejmowane działania monitorujące w celu sprawdzenia, czy sytuacja uległa poprawie.
Kiedy procedura „Niebieskie Karty” zostaje zamknięta?
Procedura jest prowadzona do momentu, w którym przedstawiciele grupy roboczej mogą stwierdzić, iż po podjęciu stosownych działań problem przemocy w danej rodzinie przestał istnieć. Procedura jest zamykana, gdy nie jest uzasadnione jej prowadzenie, np. podejrzenie stosowania przemocy nie potwierdziło się w wyniku działań podjętych przez służby. Należy jednak pamiętać, że w sytuacji, w której doszłoby do nowych czynów przemocy, procedura zostanie wszczęta ponownie.
Co zrobić, gdy sprawca przemocy w rodzinie nadużywa alkoholu?
Komisja rozwiązywania problemów alkoholowych uruchamia w uzasadnionych przypadkach procedurę sądowego zobowiązania do podjęcia leczenia odwykowego. Wniosek o wszczęcie postępowania do komisji może złożyć każda osoba, która posiada wiedzę w tym zakresie. Należy jednak przypomnieć, iż rozwiązanie problemu alkoholowego niekoniecznie musi rozwiązać problem przemocy, nawet jeżeli dotychczas zjawiska te współwystępowały w danej rodzinie.
Info: WZiPS UM Świnoujście
