Rozpoczęcie postępowania w sprawie terminala kontenerowego w porcie morskim Świnoujście
Zarząd Morskich Portów Szczecin i Świnoujście S.A. (ZMPSiŚ S.A.) ogłosił publicznie w dniu 17 września 2020 roku rozpoczęcie konkurencyjnego postępowania mającego na celu wyłonienia podmiotu, który będzie operatorem głębokowodnego terminala kontenerowego w porcie morskim w Świnoujściu. Ogłoszenia o wszczęciu postępowania ukazały się właśnie w krajowych i zagranicznych branżowych portalach internetowych (m.in. World Cargo News, Container Management) oraz prasie krajowej.
W styczniu br. ZMPSiŚ S.A. zbadał zainteresowanie realizacją tego przedsięwzięcia, otrzymując w ciągu kilku tygodni deklaracje zainteresowania projektem od siedmiu podmiotów (polskich, europejskich oraz z Azji).
Wybudowanie głębokowodnego terminala kontenerowego w porcie morskim w Świnoujściu jest inwestycją przewidzianą w „Programie rozwoju portów morskich do 2030 roku” przyjętym do realizacji w 2019 roku przez Radę Ministrów, którego celem ma być trwałe umocnienie pozycji polskich portów morskich, jako liderów wśród portów morskich basenu Morza Bałtyckiego, pełniących rolę kluczowych węzłów globalnych łańcuchów dostaw dla Europy Środkowo-Wschodniej oraz zwiększenie udziału portów morskich w rozwoju społeczno-gospodarczym kraju. Na szczeblu Unii Europejskiej inwestycja ta wpisuje się w cele określone w Strategii Europa 2020, w tym w szczególności w zakresie inicjatywy przewodniej „Europa efektywnie korzystająca z zasobów”, kładącej silny nacisk na działania zmierzające do stworzenia zmodernizowanych, inteligentnych i zintegrowanych sieci infrastruktury transportowej, a nadto w zamierzenia ujęte w Strategii Unii Europejskiej dla regionu Morza Bałtyckiego, w tym w szczególności w 2 cel strategiczny „Rozwój połączeń w regionie”, obejmujący działania mające na celu ulepszenie wewnętrznych i zewnętrznych połączeń transportowych. Powyżej wskazane cele realizacji projektu są także spójne z celami określonymi przez Unię Europejską w „Białej Księdze: Plan utworzenia jednolitego europejskiego obszaru transportu – dążenie do osiągnięcia konkurencyjnego i zasobooszczędnego systemu transportu”, w szczególności odnoszącymi się do: postulowanej w tym dokumencie budowy do 2030 roku w pełni funkcjonalnej ogólnounijnej multimodalnej sieci bazowej TEN-T.
Głębokowodny terminal kontenerowy w porcie morskim w Świnoujściu odcelowo ma osiągnąć roczną zdolność przeładunkową min. 2 000 000 TEU. Docelowo w terminalu będzie możliwa równoczesna obsługa co najmniej dwóch jednostek typu ULCS/megamax. Założenia projektu przewidują przedstawienie koncepcji głębokowodnego terminala kontenerowego w porcie morskim w Świnoujściu przez podmioty uczestniczące w postępowaniu, a następnie zagospodarowanie przez podmiot wybrany w postępowaniu na własny koszt i ryzyko odpowiedniego akwenu morskiego i nieruchomości oraz wykorzystanie nieruchomości zgodnie z koncepcją zaproponowaną w toku właśnie wszczętego postępowania. ZMPSiŚ S.A. określił wyłącznie ogólny cel wykorzystania przyszłej nieruchomości. Założenia określone dla realizacji projektu przewidują maksymalne ograniczenie negatywnego oddziaływania głębokowodnego terminala kontenerowego w Świnoujściu na otoczenie i środowisko, zarówno w okresie budowy, jak i eksploatacji tego terminala oraz wykorzystanie – szczególnie na etapie eksploatacji – technologii i sprzętu o możliwie jak najniższym poziomie emisji, zgodnie z koncepcją tzw. „green terminal”.
Ze względu na oddalenie od miasta Świnoujście, umiejscowienie terminala nie ograniczy dostępu do obiektów turystycznych i nie obniży walorów wypoczynkowych Świnoujścia, a przypływające kontenerowce mogą stać się dodatkową atrakcją. Podobne terminale zlokalizowane w pobliżu stref turystycznych z powodzeniem funkcjonują̨ w miastach odwiedzanych przez tysiące turystów np.: w Barcelonie, Valencii, Pireusie czy La Spezii. ZMPSiŚ S.A. oczekuje, że podmiot wybrany w rozpoczętym postępowaniu zrealizuje również działania na rzecz społeczności lokalnej uzgodnione z jednostkami samorządu terytorialnego.
W zależności od stopnia zautomatyzowania obsługi, szacuje się, że w głębokowodnym terminalu kontenerowym w porcie morskim w Świnoujściu zatrudnienie może znaleźć nawet kilkaset osób. Przypomnieć należy, że jak wynika z badań, każde miejsce pracy bezpośrednio w porcie morskim tworzy średnio dwa miejsca pracy w sektorze portowym oraz średnio cztery kolejne miejsca pracy w otoczeniu bezpośrednim. Jednocześnie od każdego miejsce pracy bezpośrednio w porcie morskim uzależnione są co najmniej kolejne trzydzieści dwa miejsca pracy w polskiej gospodarce.
Dziś́ port w Świnoujściu to ponad pięć́ i poł kilometra nabrzeży, nowoczesny terminal promowy i gwarantujący bezpieczeństwo energetyczne Polski terminal LNG. Świnoujście wspólnie ze Szczecinem tworzy jeden z największych na Bałtyku zespołów portów z roczną obsługą towarów na poziomie ok. 33 mln ton. Po zakończeniu wszystkich inwestycji do 2050 roku, liczba ta ma być trzykrotnie wyższa.
Szczecin i Świnoujście to porty o charakterze uniwersalnym. Oba porty ciągle się rozwijają i poszerzają swoją ofertę. Obecnie prowadzony jest największy w ich historii program inwestycyjny o wartości trzech mld złotych. Wszystkie inwestycje prowadzone są w oparciu o najwyższe standardy oraz z poszanowaniem środowiska naturalnego.
Działające na ich terenie przedsiębiorstwa są w stanie obsłużyć każdy rodzaj towaru i każdy typ statku. Oba są najdalej na zachód wysuniętymi polskimi portami morskimi, leżącymi na pograniczu Polski i Niemiec. Usytuowane są na najkrótszej drodze łączącej Skandynawię ze środkową i południową Europą wzdłuż międzynarodowego korytarza transportowego Bałtyk-Adriatyk wchodzącego w skład transeuropejskiej sieci transportowej TEN-T.
Porty w Szczecinie i Świnoujściu dysponują dobrze rozbudowanym systemem połączeń z transportem zaplecza lądowego. Poprzez autostrady A11 i A20 skomunikowane są z europejskim systemem autostrad, a poprzez drogę krajową S3 (E-65) z południem Polski, Czechami i Słowacją i dalej na południe Europy. Oba porty mają także dogodne połączenia kolejowe – poprzez odrzańską magistralę łączą się z przemysłowymi ośrodkami zachodniej i południowej Europy.
Port w Szczecinie obsługuje zarówno towary drobnicowe, jak i masowe. Specjalizacją portu jest przeładunek i składowanie kontenerów, wyrobów hutniczych, ładunków ponadgabarytowych, a także papieru i celulozy. Port w Szczecinie jest największym w Polsce centrum przeładunkowym bloków granitowych. Obsługiwane są tu także ładunki masowe suche – takie jak węgiel, koks, kruszywa, zboże, nawozy oraz ładunki płynne, także te wymagające specjalnych warunków składowania i przeładunku, jak np. smoła.
W porcie w Świnoujściu funkcjonuje jeden z największych w Polsce terminal obsługujący suche ładunki masowe, głównie węgiel i rudę oraz terminal promowy, który jest liderem przewozów promowych do Skandynawii. Na terminalu obsługiwany jest ruch pasażerski, samochodowy i kolejowy. W Świnoujściu powstał także nowy terminal specjalizujący się w przeładunkach towarów rolno- spożywczych oraz terminal LNG, który dostawami z Kataru, USA i Norwegii gwarantuje Polsce bezpieczeństwo energetyczne.
Monika Woźniak-Lewandowska
