Tablica z Latarni Morskiej

Kolejny etap dekomunizacji przestrzeni publicznej w Kołobrzegu, za nami. Czerwony sztandar, który w grudniu 2022 roku został zdjęty z wieży Latarni Morskiej w Kołobrzegu, prawdopodobnie powstał wraz z nową Latarnią Morską w marcu 1945 roku, która została oddana do użytku w miesiącu listopadzie. Sowieci od początku dążyli do upamiętnienia swojego czynu wojennego i Wielkiej Wojny Ojczyźnianej z lat 1941-1945.

Zbudowanej, na Forcie Ujście, Latarni nadano formę pomnikową. U podstaw Latarni, wykonano cmentarz, na którym pochowano żołnierzy radzieckich i polskich, ekshumowanych z mogił wojennych. Na wieży z dwóch stron, pojawiły się brązowe tablice z datami 1941-1945, sierpem i młotem, a z drugiej strony Czerwony Sztandar. Latarnia była zwieńczona wielką podświetlaną czerwoną gwiazdą. Całość oddano do użytku 1 listopada 1945 roku (przedwojenna Latarnia Morska została zniszczona 12 lub 13 marca).
Po odwilży gomułkowskiej napis poprawiono na rok 1939. Po likwidacji małego cmentarza pod Latarnią Morską w 1963 roku i przeniesieniu ciał poległych żołnierzy na Cmentarz Wojenny w Kołobrzegu, było to upamiętnienie wojenne.

Całe przedstawienie opiera się na tle czerwonego sztandaru, na którym główną rolę odgrywa hełm z gwiazdą (jeśli to 6-punktowiec to jest to wzór SSz-40) oraz pistolet maszynowy PPSz-41.

W 2022 roku Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu wyszło z inicjatywą dotyczącą usunięcia tego elementu, za który Miasto było krytykowane od kilku lat. Wojna w Ukrainie spowodowała, że już nie trzeba było bać się reakcji dyplomacji rosyjskiej, a Prezydent Anna Mieczkowska nie tylko zgodziła się na usunięcie tablicy, ale także na przekazanie tego brązowego artefaktu do naszego Muzeum. Warto podkreślić, że godło radzieckie z Latarni Morskiej znajduje się w zbiorach Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu i jest prezentowane w ośrodku „Bukowina” w Podczelu.

Obecnie metaloplastyka zdemontowana w 2022 roku z Latarni Morskiej prezentowana jest w Muzeum na przedłużeniu plenerowej wystawy Katyńskiej przy Sybirackim Wagonie Pamięci.

Magdalena Chmielewska
Główny specjalista ds. kadr i PR
Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu