Analiza projektu ustawy o systemie kaucyjnym: kluczowe aspekty i wyzwania
19 listopada 2024 r. w Sejmie RP odbyło się posiedzenie Podkomisji Nadzwyczajnej dotyczące projektu ustawy o zmianie ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz niektórych innych ustaw (druk nr 760). Ekspert Centrum Legislacji Federacji Przedsiębiorcy.pl, dr Marek Woch, przedstawił analizę systemu kaucyjnego planowanego do wdrożenia w Polsce.
Główne problemy związane z systemem kaucyjnym
Projekt ustawy odpowiada na kilka istotnych problemów:
- Brak nadzoru: Obecne przepisy nie definiują precyzyjnie roli ministra w monitorowaniu systemów kaucyjnych.
- Ryzyko opóźnień: Istnieje ryzyko, że systemy nie zostaną uruchomione w terminie lub na odpowiednią skalę.
- Niejasne reguły: Brakuje szczegółowych przepisów dotyczących zezwoleń, rozliczeń finansowych i nadzoru.
- Możliwość nadużyć: Istnieje ryzyko defraudacji związanej z rozliczaniem kaucji.
- Problemy organizacyjne: Szczególnie w zakresie gromadzenia opakowań po produktach mlecznych.
- Wpływ na małe sklepy: Klienci mogą mieć trudności w odzyskiwaniu kaucji, co wpłynie na obroty.
Świnoujście. Nocna i świąteczna opieka zdrowotna w Świnoujściu
Proponowane rozwiązania
Projekt ustawy wprowadza istotne zmiany:
- Wzmocnienie roli ministra: Minister będzie nadzorował proces tworzenia i funkcjonowania systemów kaucyjnych.
- Precyzyjne warunki zezwoleń: Wniosek będzie wymagał szczegółowej dokumentacji.
- Zamknięty system obiegu kaucji: Zapobiegnie to nadużyciom i poprawi transparentność.
- Wyłączenie opakowań mlecznych: Produkty takie jak mleko i jogurty zostaną wyłączone z obowiązku zbierania.
- Harmonogram: Uruchomienie systemu planowane jest na 1 października 2025 r.
- Punkty zbiórki: Każda gmina musi posiadać co najmniej jeden punkt zbiórki.
- Kontrole: Inspektorzy ochrony środowiska będą prowadzić nadzór.
Oczekiwane efekty
- Terminowe uruchomienie systemu: Zwiększony nadzór powinien zapobiec opóźnieniom.
- Zmniejszenie ryzyka nadużyć: Dzięki zamkniętemu systemowi i kontrolom.
- Ułatwienie funkcjonowania: Precyzyjne przepisy usprawnią działanie systemu dla przedsiębiorców i konsumentów.
- Ochrona środowiska: Zwiększy się recykling i zmniejszy liczba odpadów.
Analiza finansowa systemu kaucyjnego
Projekt nie obciąży znacząco budżetu państwa, a dodatkowe wpływy z VAT od nieodebranych kaucji mogą wynieść od 140 do 688 mln zł w 2025 r.
Ryzyka finansowe
- Skuteczność systemu zależy od kampanii edukacyjnych, zachowań konsumentów i poziomu zbiórki.
- Niska opłata produktowa może ograniczyć liczbę opakowań objętych systemem.
- Ewentualne zwiększenie zatrudnienia w instytucjach nadzorczych, choć obecnie nieplanowane, może być konieczne.
Rekomendacje
- Regularny monitoring wpływów z VAT.
- Ewaluacja efektywności systemu po wdrożeniu.
- Przygotowanie na możliwość zwiększenia zatrudnienia w instytucjach nadzorczych.
Jesteście gotowi iść na wojnę za Ukraińców ??
Wpływ na podmioty wnioskujące o zezwolenie
Podmioty będą musiały sprostać wyższym wymaganiom formalnym, co zwiększy koszty administracyjne. Wprowadzenie systemu wymaga dostosowania planów działania oraz nowej dokumentacji.
Wnioski
Projekt ustawy to krok w kierunku skutecznego systemu kaucyjnego, który przyniesie korzyści dla środowiska i budżetu państwa. Jednak wdrożenie wymaga staranności, monitorowania i współpracy między instytucjami oraz podmiotami odpowiedzialnymi za systemy kaucyjne.
Na postawie info Dr n. pr. Marek Woch
Ekspert Centrum Legislacji Ogólnopolskiej Federacji Przedsiębiorców i Pracodawców Przedsiebiorcy.pl
